Genç nüfusa baktığımızda Türkiye Avrupa'nın çok daha ilerisinde bulunuyor. Ülkemizdeki 134 milyonu bulan genç nüfus 20 Avrupa ülkesinin bütün nüfusunu geride bırakıyor. Genç nüfusumuzun en büyük sorunlarından birisi de işsizlik. Bunun için çok önemli tedbirler alınıyor ve teşvikler veriliyor. Genç işçi çalıştırınca prim ve vergiler devlet tarafından karşılanırken kendi işini kuran 29 şaş altı gençlerin de bir yıl primlerini devlet öderken 75 bin liraya kadar kazançtan 3 yıl vergi alınmıyor.
KAYITLI HAL GELDİ
Gençlerin önemli sorunlarından birisi de staj yapma imkanları. Yaz aylarıyla birlikte yüzbinlerce öğrenci arkadaşımız firmalarda staj yapacak. İşbaşı eğitimi artık çok önemli hale geldi. Bu yüzden tüm öğrenci arkadaşlarımıza staj yapmalarını tavsiye ediyorum. Stajyerler artık eskisi gibi "getir götür" işlerinde kullanılamıyor. Onlara mesleklerini öğrenecekleri ortamlar sunulmak zorunda. Son yıllarda bu konuda da önemli adımlar atılırken stajyerlik hem kayıtlı bir çalışma haline getirildi, hem de gençler için maaş ödenmesi zorunlu kılındı.
Mesleki eğitim kapsamında olan, 10 ve 10'dan fazla çalışanı bulunan işletmelerde öğrencilere staj yaptırılması gerekiyor. Buna göre de çalışan sayısının yüzde 5'i kadar sayıda stajyer bulundurma zorunluluğu var.
ASGARİ ÜCRETE GÖRE HESAP
Stajyerlere ödenecek ücretler firmadaki çalışan sayısına ve geçerli asgari ücrete göre belirleniyor. Stajyerlere asgari geçim indirimi hariç net asgari ücretin yüzde 30'u kadar maaş ödenmek zorunda. Bu tutarın üzerinde ödemede sınır yok. Ancak bundan az maaş verilemiyor. Bu yıl için stajyerlere ödenmesi gereken en az ücret 548,70 TL oldu. Stajyer ücretinden herhangi bir vergi kesintisi yapılmıyor.
DESTEK NE KADAR?
Stajyerlerin maaşlarının bir bölümünü devlet karşılıyor. Mesleki eğitim gören veya stajyer öğrencilere ödenebilecek en az ücretin 20'den az çalışanı olan işletmeler için üçte ikisi, 20 ve üzerinde çalışanı olan işletmeler için üçte biri devlet tarafından karşılanıyor. Mesleki eğitim gören veya staj yapan öğrencilerin ücretleri her ayın 10'una kadar banka yoluyla ödenmesi gerekiyor.
2019 yılı için devlet katkısı çalışan sayısı 20'den az olan işyerleri için ödenen maaşın 3'te ikisi; 20'den fazla çalışanı olan işyerlerinde ise maaşın 3'te 1'i kadar olacak. Yani devlet 20'den az çalışanı olan işyerlerinde stajyer başına 365 lira 82 kuruş, 20'den fazla çalışanı olan işyerlerinde stajyer başına 182 lira 91 kuruş ödeme yapacak.
HESAP NASIL YAPILIYOR
* Stajyere ödenecek ücret: 2.020,40 (Asgari ücret) - 191,88 (AGİ) X % 30 = 548,70 TL
* Devlet katkısı (20 ve fazla personel): 548,70 X 1/3 = 182,91 TL
* Devlet Katkısı (20'den az personel): 548,70 X 2/3 = 365,82 TL
SÜRE 3 YIL UZADI
Söz konusu devlet katkısı ve stajyer ücretlerinin süresi de Cumhurbaşkanlığı Kararı ile 3 yıl uzatıldı. Karara göre, ücretin, 20'den az personel çalıştıran işletmeler için üçte ikisi, 20 ve üzerinde personel çalıştıranlar için üçte biri devlet tarafından ödenecek. Bu katkının ödenmesine ilişkin süre, 2018- 2019 eğitim ve öğretim yılından itibaren üç yıl uzatıldı.
YAPMAYANA CEZA VAR
10 ve daha fazla personel çalıştıran mesleki eğitim kapsamındaki işletmeler stajyer bulundurmadıkları tespit edildiğinde cezai işlem uygulanıyor. Her öğrenci için eğitim süresince her ay asgari ücretin net tutarının 1/3'ü nispetinde, yirmi ve daha fazla personel çalıştırılması halinde 2/3'ü nispetinde ceza ödüyorlar.
CUMHURBAŞKANLIĞI KARARI
Söz konusu devlet katkısı ve stajyer ücretlerinin süresi de Cumhurbaşkanlığı Kararı ile uzatıldı. 356 sayılı karar gereğince devlet katkısı 2018-2019 eğitim öğretim yılından itibaren 3 eğitim-öğretim yılı uzatıldı. Söz konusu karar aynen şöyle:
"MADDE 1- (1) 5/6/1986 tarihli ve 3308 sayılı Mesleki Eğitim Kanununun geçici 12 nci maddesi uyarınca, aday çırak ve çıraklar ile anılan Kanunun 18 inci maddesine göre işletmelerde mesleki eğitim gören, staj veya tamamlayıcı eğitime devam eden öğrencilere, aynı Kanunun 25 inci maddesinin birinci fıkrası kapsamında yapılacak ödemelerin asgari ücretin net tutarının yüzde otuzundan az olamayacağına dair süre ile işletmelerde mesleki eğitim gören, staj veya tamamlayıcı eğitime devam eden öğrencilere ödenebilecek en az ücretin; yirmiden az personel çalıştıran işletmeler için üçte ikisinin, yirmi ve üzerinde personel çalıştıran işletmeler için üçte birinin, 25/8/1999 tarihli ve 4447 sayılı İşsizlik Sigortası Kanununun 53'üncü maddesinin üçüncü fıkrasının (B) bendinin (h) alt bendi için ayrılan tutardan Devlet katkısı olarak ödenmesine ilişkin süre, 2018-2019 eğitim ve öğretim yılından itibaren üç eğitim ve öğretim yılı uzatılmıştır. Kamu kurum ve kuruluşlarına Devlet katkısı ödenmez."
EMEKLİLİĞE YANSIMIYOR
Mesleki eğitim sırasında yapılan stajlarda iş kazası ve meslek hastalığı ile hastalık sigorta primleri ödeniyor. Dolayısıyla emekliliği ilgilendiren uzun vadeli sigorta kollarından prim ödenmiyor. Bu yüzden stajda yapılan sigorta emeklilik hesaplamasında başlangıç kabul edilmediği gibi stajda geçen süreler de hesaba dahil edilmiyor.
