Ankara'da eşi Ebru Bank ile birlikte yıllardır yetkili servis işi yapan ve sosyal medya hesaplarındaki sıradışı videolarla yüzbinlerce kez izlenen Fatih Bank, "Nasıl ki ev, araba, arsa bakarken her yere sorup sorguluyoruz, yetkili ervis ararken de iyi araştırmalıyız. Her sakallıya dede denmediği gibi, her 444'lü, her 0850'li numara da yetkili servis değil" uyarısında bulunuyor.
Yetkili servis Fatih Bank'tan "Her numaraya kanmayın" uyarısı | Video
TÜDER Başkanı Levent Küçük ise, Ticaret Bakanlığının hayata geçirdiği SERBİS'i kullanarak dolandırılmaktan kurtulabileceğimiz söylüyor.
İşte SABAH'a özel görüşler:
Tüketiciler Derneği (TÜDER) Genel Başkanı Levent Küçük: Yetkili servis-Özel servis ayrımına ilişkin mağduriyetler tüketicilerin en sık karşılaştığı problemlerden biri. Dolandırıcılar da zaten bu iki tabiri değil 'teknik servis' kılıfına uyduruyor. Çünkü çoğu vatandaş bu ayrımı bilmiyor. Beyaz eşyada en çok 'hafıza kartı' üzerinden mağdur ediliyor. Çünkü bu kart elle görülmeyen, herkesin tam fikir sahibi olmadığı, dijital bir ürün. 'Hafıza kartı arızalı' denilerek yanlış bilgi veriliyor veya kasıtlı olarak yanlış teşhis koyup arızanın boyutunu yanlış aktarıyorlar. Ünlü bir ismin buzdolabının motorunun bozuk olduğunu söyleyip eve geldiklerinde orijinal motoru söktüler. Tüketiciler garanti süresindeki ürünler için yetkili servislerden hizmet almalı. Telefon numarası, e-posta adresi istenmeli, yetkili servis belgesi veya yetkili servis kimlik belgesi sorulmalı.
Bakanlığın SERBİS sistemi var. Ancak Türkiye'deki internet kullanımı belli. Herkes girip bakma kabiliyetine sahip değil. Görseller ve tanıtıcı videolarla bu sistemin bilinirliği arttırılmalı. Verilen hizmek eksikse yani 'ayıplı hizmetse' hemen servisin tekrar edilmesi talep edilmeli. Aksi halde Tüketici Hakem Heyetine şikayette bulunabiliriz.
Servislerle ilgili şu konu önemli: Garanti süresince ürünle ilgili ne tür sorunlar nedir, bunları mutlaka yetkili servise teslim ederken servis fişine işlemeliyiz. Hangi parça değişti vs.
DEVLETİN YAPTIRIMI OLMALI
Dolandırıcılık vakaları ünlü markalara da zarar veriyor. Sattıkları ürünlerle ilgili arıza durumunda e-posta, iiletişim vermeleri lazım. Arama motorlarının da sorumluluğu var. Hepsi. Ticari prensipler, ticari ahlak çerçevesinde. Bunların devletin bir kamu yaptırımı olmalı. Vatandaşa ularıda bulunuyoruz ama devletin de belirleyici yaptırımı olmalı.
RESMİ SİTELER ZİYARET EDİLMELİ
Sabah.com.tr SEO Müdürü Ulaş Aydoğan: Google Adwords reklamları Google'da ilk sıraya çıkmanın en kolay yolu. Hiçbir SEO çalışmasına ihtiyaç duymadan hedeflediğiniz anahtar kelimelerde en üst sıralarda yer alabilirsiniz. Günümüzde birçok işletme sahibi de bu sistem sayesinde sitesine müşteri çekip ticari kazanç elde ediyor. Arama sonuçlarında çıkan Adwords reklamları, kullanıcılar için kimi zaman yanıltıcı olabiliyor. Burada kullanıcılar arama motorunda yaptığı sorgulamaların ardından site adresinin yanında ''reklam'' ibaresini görüyorsa doğru yeri aradığını ve reklam sahibi işletmenin güvenirliğini mutlaka kontrol etmesi gerekir. Ya da reklamlı sonuçlara hiç tıklamadan işletmelerin (com.tr) uzantılı resmi internet siteleri ziyaret edilmelidir.
MUTLAKA İYİ SORUŞTURUN
Yetkili Servis sahibi Fatih Bank: Dolandırılmamak için yapmanız gerekenler şunlar: Ev, arsa, tarla, araba, mal, mülk alırken, gelin damat alırken nasıl ki her yeri araştırıyorsunuz, kombi, buzdolabı, bulaşık makinesi, çamaşır makinesi, klima aklınıza gelen ne varsa... Tüm bunlar için iyi araştırma yapın. İhtiyacınız olduğunda kullandığınız elinizdeki cep telefonu bütün doğru bilgiyi veriyor zannediyorsunuz. İnternette servis araması yapınca en az 10 reklamlı servis numarası çıkıyor. Bu reklamlı servislerin hangisi iyi, hangisi kötü iyi bilmek lazım. Her sakallıya dede denmez. Her 444'lü, her 0850'li numara yetkili servis değil, her servis kıyafeti olan kişi yetkili servis görevlisi değil. Elinde her termal yazıcı olana inanmayın. Yazıcıyla gelen herkes 'kurumsal şirketten' sanılıyor. Dolandırıcı kadar, tüketicinin de suçu var. Arıza ile ilgili biraz araştırma yapılmalı. Eve gelen tamircinin söylediği her şeye, 'Tamam, sen bilirsin' demeyin. Gelen tamirciden mutlaka fatura isteyin. 'Fatura vermezsen sana para ödemem' deyin. 'Faturaya posta kutusuna bırakacağım' gibi sözlere aldanmayın.
GARANTİM OLDĞU HALDE DOLANDIRILDIM
Mağdur Mehmet Y. (Sancaktepe): Ramazan ayında buzdolabımız arıza verdi. Yetkili servis çağırmak için internetten arama yaptım. İlk çıkan numarayı aradım. Telefondaki kadın, garantim olup olmadığını sorunca bilmediğimi söyledim. Sonrasında garanti süremin geçtiğini söyledi, bir görevli gelsin baksın dedim. Geldi, dolabın beyni yanmış (hafıza kartı) değişmesi lazım dedi. 2 bin 700 lira tuttuğunu ancak indirip yapacağını, bin 700 lira alacağını söyledi. Telefonla arayıp 'parça alınacağı' gerekçesiyle bin 700 lirayı gönderdim. "Yetkili servis ararsa, akrabamıza yaptırdığımız için ucuza geldi dersiniz" gibisinden tembihlediler. 0850 ile başlayan numaradan aradıkları için güvenip inandım. 4 gün sonra geldiler. Meğer aynı parçayı takmışlar. Arıza da devam etti. Geleceğim dedi bir türlü gelmedi. Sonrasında, 'müşterilerim var, onlarla ilgileneceğim' diyerek bür türlü gelmedi. Ürünü aldığım bayiyi aradım, şok oldum. Garanti süresinin 2023'e kadar olduğunu öğrendim. Sağolsun yetkili servis gelip tamiri yaptı. Savcılığa başvurdum. Avukat aracılığıyla paramın iadesi yapıldı. Ancak suç duyurumu geri çekmedim.
TİCARET BAKANLIĞI SERBİS'İ DEVREYE ALDI
Ticaret Bakanlığı, yetkili servis dolandırıcılığının önüne geçmek için 20 Temmuz 2020'de Servis Bilgi Sistemi'ni (SERBİS) hizmete aldı. Mobil uygulaması da hayata geçirilen SERBİS'te tüm markaların yetkili servis numaraları toplandı. www.servis.gov.tr adresli internet sitesinin "yetkili servis sorgulama" bölümünde üretici/ithalatçı veya marka bilgileri girilerek ürün bazında servis araması yapılabilmekte, servisler illere ve ilçelere göre aranabiliyor. Yetkili servisler harita üzerinde de görülebilmekte ve istenildiğinde yol tarifi de alınabiliyor
Yakın tarihte yaşanan bazı dolandırıcılık örnekleri:
* Kasım 2019: İstanbul ve Samsun'daki eş zamanlı baskınlarda; 3'ü kadın 1'i çocuk 29 kişi gözaltına alındı. Depolarda yüzlerce çalıntı beyaz eşya ve televizyon ele geçirildi, 6 servis aracına el konuldu. Şüphelilerin 444'lü numaralar alarak kendilerini yetkili servis olarak tanıttıkları, internet üzerinden arama motorlarında ilk sırada kendilerinin çıkmasını sağladıkları öğrenildi.
* Mart 2021: 6 ilde yetkili beyaz eşya servisi adı altında internete ilan vererek 97 kişiyi dolandırdığı tespit edilen şüphelilere yönelik operasyonda 41 kişi gözaltına alındı. Kartepe'deki bir depoda çok sayıda beyaz eşya bulundu.
* Kasım 2021: Kombisini tamir ettirmek isteyen İsmail Bayramoğlu adlı vatandaş, internetten bulduğu sözde yetkili servisin kendisinden piyasa fiyatı 200-250 lira olan kombi kartı için 850 lira aldığını öğrenince parasını geri istemek için aradı ancak bir daha ulaşamadı.
* Ocak 2022: Maltepe'de buzdolabı bozulan Umut Polat, 30 bin lira değerindeki buzdolabını tamir etmek için internet üzerinden teknik servis çağırdı. Yetkili servis kılığında eve gelen dolandırıcılar, peşin 4 bin lira aldıkları buzdolabı için "Ana kartını değiştirdik, 24 saate düzelir" diyerek ortadan kayboldu. Haftalarca arızalı buzdolabı ile yaşamak zorunda kaldı. Polise başvurdu.
* Temmuz 2022: İstanbul Anadolu Yakası'nda 5 vatandaşı mağdur eden servis sahibi ve çalışanı tutuklandı.
* Temmuz 2022: İstanbul'da Erdal Tavşan, televizyonu için çağırdığı kişilere 5 bin lirasını kaptırdı.
