"Yok!" demişti Şi Cinping kızgın bir sesle; "Tukidides Tuzağı diye bir şey yok!" 2017 yılıydı.
Amerikalı siyaset bilimci Graham Allison'un ortalığı birbirine katan "Destined For War: Can America and China Escape Thucydides's Trap?" adlı kitabının yayımlandığı dönemdi.
Allison'un ortaya attığı mesele çok açıktı: Acaba Çin ve ABD'nin kaderlerine yazılı savaştan kaçınabilirler mi?
Ama anglosakson medyasının bütün dikkati o sıralarda Rusya ve Kuzey Kore üzerineydi. Bu tartışma bir süre sonra unutulup gitti.
Konuyu bilenler şimdi soruyorlar: Virüsün Çin'e yaptığının savaştan farkı var mı?

***

Tukidides Tuzağı ne peki?
Tukidides antik çağın önemli tarihçisi.
Milattan önce 5. yüzyılda yaşanan Pelopenes Savaşları'nı tahlil ederken bu tuzağın altını çizmiştir.
Anlattığı olay şudur: Hakim güç (Sparta) yerini kaybetme tehlikesi yaşadığında yükselen güç (Atina) ile öyle ya da böyle savaşır ve bu çok yıkıcı bir savaş olur.
Tukidides, kendi döneminden geçmişe bakıp 16 benzer durum tesbit eder ve görünen odur ki, savaş tuzağından taraflar sadece dört kez kaçınabilmiştir.

***

Tukidides Tuzağı kavramını ciddiye alanlar Çin'in ekonomik yükselişinin mutlaka ABD tarafından tehdit olarak algılanacağı noktaya pek az bir zaman ve mesafe kaldığını sık sık tekrarladılar.
Çin Komünist Partisi ve Çin'i global ekonominin ve dijital geleceğin merkezi yapmak isteyen küreselciler elbette bu tezden hiç hoşlanmadılar.
ABD'de kitabın hayranlarına gelince, aralarında pek manidar isimler var.
Mesela Trump'ın şimdilik azledilmiş gibi görünen danışmanı Steve Bannon, önceki Dışişleri Bakanı James Mattis...
Ve bugünlerde Trump'ın ikinci döneminde uluslararası ilişkiler vizyonunu hazırlayan ekibin tamamı...

***

Tukidides Tuzağı'nı gündeme getiren Allison'un bir noktayı özellikle vurguladığını unutmayalım: "Günümüzde bu tuzağa düşmek küresel bir felakettir."
O halde yaklaşmakta olandan nasıl kaçınılacaktır?
2017'de bu soruya "Ticaret savaşları, teknolojik atılım ve sınırlı ambargolar gibi örtülü savaş yöntemleri yeterli" cevabını verenler çoğunluktaydı.
Kimsenin aklına bir tür grip virüsünün ciddi bir savaş etkisi yaratacağı gelmemişti tabii...
Bakalım, daha neler yaşayıp göreceğiz?