Anılar... Geçmişi anlatır ama geleceğin aynasıdır, anahtarıdır.
Anı yazmak... Ölümün elinden bir şeyler kurtarmaktır.
Mahmut Oltan Sungurlu... 90 yaşında... Uzun yıllar milletvekilliği yaptı... Anavatan Partisi... 1983-1999.
Beş kez Adalet Bakanlığı.
Milli Savunma Bakanlığı.
ANAP Teşkilat Başkanlığı.
Genel Başkan Yardımcılığı.
Masamda... Onun kitabı... 325 sayfa:
"BİR ÖMRÜN SİYASİ YOLCULUĞU"
Siyasetçiler için... Siyasete ilgi duyanlar için... Ders kitabı... Başucu kitabı.
***
KÜRTÇE YASAĞI NASIL KALKTI?
Turgut Özal dönemi... Kürtçe yasağının kaldırılması tartışılıyor. Bunun için mevzuat değişikliği şart.
Oltan Sungurlu, dünyadaki uygulamaları araştırıyor.
ABD... İngiltere... İtalya... Portekiz... Almanya... Ve daha pek çok ülkede... Terörü... Bölücü faaliyetleri... Bunlara karşı alınan önlemleri... Yapılan kanunları... Uygulamaları inceliyor. Bu süreçte Özal'ın isteği... Dil serbestisi.
Oltan Sungurlu'nun anıları... Sayfa 266:
Dil serbestisine ordunun bakışı Özal'ın isteğiyle paralel değildi.
Ordu yöneticileri, 'İsteklerin arkası gelecek düşüncesindeyiz, bunu milli bütünlük açısından zararlı görüyoruz' diyerek, Kürt dilinin serbestleşmesini milli bütünlüğe tehdit olarak yorumlamışlardı.
Ancak Özal kararlı tutumunu, 'Kürtlere Türkiye'de devlet kurma özgürlüğü verilmiş olsa dahi, onların böyle bir niyet taşımadığını ve devlet kurmayacaklarını, dolayısıyla bu yeniliğin milli bütünlüğe zarar vermeyeceğini' belirterek sürdürmüştür.
***
BÜYÜK KONGRE
Anavatan Partisi Kongresi... Tartışmalar var... Ayrıntıya girmeyelim.
Semra Özal... Cumhurbaşkanı eşi... ANAP İstanbul İl Başkanı.
Kitap... Sayfa 145... Oltan Sungurlu diyor ki: "Semra Hanım tarafına meyil eden arkadaşlar milletvekili oldular... Bu kongrede her şey yerinden oynadı."
***
EVREN... ÖZAL'A NE DEDİ?
Turgut Özal, parti kuracak... Ama... Asker/12 Eylül 1980 darbesini yapan komuta heyeti ne diyor? Özal... Darbenin lideri... Devlet Başkanı... Kenan Evren'den randevu istiyor:
- Bana müsaade edecek misiniz?
Kenan Paşa'nın yanıtı:
- Senin parti kurmana hayır diyemeyiz... Ama içine MSP'lileri, MHP'lileri alma.
Özal... Evren ile yaptığı konuşmayı şöyle yorumluyor... Ve anlatıyor:
- Yani... Solcuları da almayacağımı varsaydığı için... Bunları da alma demeye getirdi.
***
GÜÇLÜ LİDERDEN SONRA...
Turgut Özal, Cumhurbaşkanı seçilince... Çankaya'ya çıkmadan önce... Oltan Sungurlu'yu çağırır. Uzun bir görüşme.
"ABD ve Fransız anayasaları ile Türk anayasasının kıyaslanmasını" konuşurlar.
Belli ki... Daha göreve başlamadan... Özal'ın kafasında başkanlık... Yarı başkanlık var.
Nitekim... Daha sonra bu konuyu gündeme getirdi.
Neyse... Kitaba dönelim. Konu... Özal'dan sonra partinin başına kim geçmeli? Kim başbakan olmalı? Oltan Sungurlu, ne düşünüyor?
Oltan Sungurlu'nun yanıtı:
Eğer siz müdahale ederseniz, sizin istediğiniz olur.
Siz müdahale etmezseniz, birisi kazanır.
Parti içinde sizin yüzde 25'iniz kadar güç sahibi biri olsa... 'Kral öldü, yaşasın yeni kral' diyerek, partiyi peşinden götürür...
Ama... Partiyi sürükleyecek kimse yok.
***
TÜRK SİYASETİNİN GERÇEĞİ
Güçlü... Karizmatik liderden sonra partinin başına geçenin işi zor.
Erken seçim... Mesut Yılmaz, Anavatan Partisi Genel Başkanı ve Başbakan. Oltan Sungurlu, o günleri anlatıyor:
- Mesut Yılmaz, seçim çalışmalarında Özal'dan bağımsız hareket etmiş, İstanbul'a gittiği zaman İl Başkanlığı'na uğramamış, isminin Özallarla anılmamasına özen göstermişti... Propaganda konuşmalarında, hizmetini engelleyenin müsebbibi olarak da Özal'ı işaret etmişti.
Sonrasını anlatmaya gerek yok. Güçlü liderden sonra... Kan kaybı başlıyor.
Özal sonrasındaki Anavatan Partisi gibi. Demirel sonrasındaki Doğru Yol Partisi gibi.
***
ERBAKAN NASIL BİRİNCİ OLDU?
Oltan Sungurlu'ya göre... 1995 milletvekili seçimlerinden önceki dönem:
"Mevcut sorunları aşabilecek politikalar üretemeyen hükümet... Politikacılara, partilere ve devlete güvenin kalmadığı bir süreç..."
Ve... Milletvekili seçimi... 24 Aralık 1995.
Necmettin Erbakan'ın Genel Başkan olduğu Refah Partisi... Yüzde 21.38 oy alarak... 158 milletvekili çıkararak... Birinci parti. Erbakan Hoca... Refah Partisi... Nasıl birinci oldu? Oltan Sungurlu'nun görüşü... Sayfa 272.
Sağ ve solun parçalanmış/ aşınmış olması.
Refah Partili belediye başkanlarının performansı... (Erdoğan'ın İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı olduğu dönem.)
Erbakan'ın söylemleri.
***
ÖZAL'A SUİKAST
Anavatan Partisi'nin ikinci kongresi... Silah sesleri... Oltan Sungurlu'ya göre, "Türk siyaset tarihinin önemli noktalarından biri."
Sungurlu... Kitabında diyor ki:
Özal, olayın arkasında reformist yenilikleri istemeyenler olduğunu düşünüyordu.
Suikast basit/bireysel bir kriminal eylem değildi.
Profesyonelce hazırlanmıştı.
(Özal'a ateş eden) Kartal Demirağ'ın hayat öyküsünün bazı kısımları karanlıktı.
Arka planda azmettiricilerin olması yüksek bir ihtimaldi.
***
SİVİL VESAYET ODAĞI
Kitap... Sayfa 293... Oltan Sungurlu... "Sivil Vesayet Odağı" başlığı altında... Diyor ki:
1990'lı yılların istikrarsız ortamında siyaseti vesayet altına alma konusunda ordu yalnız değildi.
Medya sermayesi de bu vesayeti tahkim eden temel aktörlerden biriydi.
Siyaset alanını dizayn etme, kırılgan siyasi atmosferi manipüle etme kapasitesini sahiplendiler.
Koalisyon hükümetlerinin yıkılmasında ve yenisinin kurulmasında muktedirdiler ve bu hükümetlerin adeta ortağı konumundaydılar.
Bu güç sayesinde her basın grubu bir bankanın sahibi olmuştu.