Christie's Londra Müzayede Evi yeni sezonun en heyecanlı müzayedelerinden birine sahne olacak. 10 Ekim'de gerçekleşecek müzayedede İslam ve Türk sanatından nadide parçalar açık artırmaya çıkacak. Christie's Dünya Sanatı Grubu Uluslararası Başkanı William Robinson 243 lotun içinden Türk koleksiyonerlerin dikkatini çekecek birçok özel parça olduğunu belirtiyor. Ancak Robinson, İslam eserleri dünyasına bakıldığında öncelikli amacı yatırım olan çok az koleksiyoner olduğunu söylüyor. Çağdaş sanatta olduğunun aksine, İslam eserlerine doğrudan para yatıran bir fon yok dünyada. (En son 1970'lerde yatırım amaçlı İslam eserleri alan İngiliz Demiryolu Emeklilik Fonu'ydu.)
SATIŞ YÜZDE 90'A ÇIKIYOR
Robinson'a göre İslam sanatları, taşıdığı manevi değerler ve büyülü güzellikleri nedeniyle birebir yatırım amacıyla alınmıyor. Bunun yanında, elden çıkarılmak istendiğindeyse çok sağlam ve iştahlı bir piyasa o eserleri bekliyor. Deneyimli müzayedeci, özellikle İslam eserlerinde satış oranının rahatlıkla yüzde 70'in üzerine çıktığını söylüyor. Bu oran İznik çinisi gibi alanlarda yüzde 90'a kadar yükseliyor. Robinson, Türk ve İslam eserleri biriktiren koleksiyonerlerin yakından tanıdığı bir isim. "Art Of The Islamic And Indian Worlds Part IV" müzayedesi öncesinde satışa çıkacak eserleri Robinson ile birlikte inceledik. Christie's'deki bir önceki görevi İslam sanatları direktörlüğü olan Robinson, Türk koleksiyonerlerin ilgisini çekebilecek parçalardan birkaçını bizimle paylaştı.
AHMET KARAHİSARİ'NİN HOCASINDAN KURAN-I KERİM
Müzayedede önemli hattatlardan Kuran-ı Kerim sayfaları, Hilye- i Şerif'ler, fermanlar bulunuyor. Fiyatları 180 bin dolara kadar çıkan el yazmaları mevcut. Ancak William Robinson özellikle Esedullah Kirmani'ye ait olan Kuranı Kerim'in 14'üncü cüzünü içeren el yazması sayfalara dikkat çekiyor: "Esedullah Kirmani, Süleymaniye Camii'nin yazılarını yazan ve Osmanlı hat sanatının zirvesindeki isimlerden olan Ahmed Karahisari'nin hocasıdır. Kirmani, Osmanlı Sarayı'nda çalışmak üzere İran'dan İstanbul'a gelen devrinin en iyi hattatı. Bu yüzden onun el yazması, hat koleksiyonerleri için hazine niteliği taşıyor." Bu eser 76 ila 110 bin dolarlık tahmini bedelle satışa çıkacak.
TÜRBEDEN ÇIKMIŞ BUHURDAN
WIllIam Robinson'un "Osmanlı döneminin tüm zarafetine sahip" dediği tombak buhurdanın tahmini bedeli 46 ila 60 bin dolar. Buhurdanda ana motif olarak selvi ağaçları kullanılmış. Robinson buradan hareketle buhurdanın bir türbede kullanılmak üzere yapıldığını tahmin ediyor.
400 YILLIK ALTIN YALDIZLI EYER
Altın yaldızla süslenmiş Osmanlı dönemi eyer, 76 ila 110 bin dolar tahmini değeriyle müzayedenin en pahalı parçalarından biri. William Robinson bu eyerin 17'nci yüzyıl ortalarında İstanbul'un en iyi ustalarından birinin elinden çıktığını belirterek, "Çok tipik ve çok özel bir ustalık mevcut" diyor.
KIYMETLİ KIRMIZI
1.560'dan bugüne gelen 31.7 santimetre çapındaki İznik tabağının tahmini bedeli 46 ila 75 bin dolar. 1.550-1.560'ların erken dönem tipik kırmızı rengine sahip bu tabak için Robinson, "Çok önemli bir İslam eserleri koleksiyoneri oldukları bilinen Hoyos ailesi koleksiyonundan çıktı bu tabak" diyor. Bu tabağın hangi koleksiyondan çıktığına ilişkin bilgi katalogda yer almıyor. "Katalogda yer alsa fiyat artar mıydı?" sorumuza Robinson'un cevabı, "Koyduğumuz fiyat değişmezdi ama romantizm eklerdi tabağa. Ve ona sahip olmak için daha fazla para ödemeyi göze alan çıkabilirdi rahatlıkla" şeklinde oluyor.
'İZNİK'TE ALIM ZAMANI
WIllIam
Robinson'un İznik çinisi piyasasıyla ilgili yorumu bir hayli ilginç. Robinson'a göre, en son 2005-2010 arasında yüksek fiyatlara ulaşan İznik çinisinde alım için en uygun dönem. "Bundan sonra tekrar yükselişe ne zaman geçer?" sorusuna "Keşke bir kristal kürem olsaydı" diye cevap veren Robinson, "İznik'te 2005-2010'da fiyatı yükselten, yeni koleksiyonerlerin piyasaya girmesi oldu. Özellikle orta seviye İznikler'i aldı. Şimdi o kitle daha yüksek seviyede olan ve az sayıdaki İznik çinilerine yöneldi. Bu yüzden alımlar düştü ve fiyatlar yatay seyre geçti" diyor. William Robinson ayrıca son yedi yılda İznik çinilerinin satış oranının, müzayede ortalamasının üzerine çıkarak yüzde 90'ı bulduğunu da belirtiyor. Robinson, "Bu açıdan bakıldığında 'sağlam yatırım aracı' statüsünde demek yanlış değil. Çünkü İznik çinisi, 'trend'lerden uzak ve her dönem talep görür" diye konuşuyor.
