Kamu iktisadi teşebbüsleri (KİT) arasında bulunan Toprak Mahsulleri Ofisi (TMO), Çay İşletmeleri (ÇAYKUR) ve Türkiye Şeker Fabrikaları AŞ'nin (TürkŞeker) 2026 yılı alım hedefleri belli oldu.
KİT'LERİN ÖZEL SEKTÖRLE REKABETİ ARTACAK
AA muhabirinin 2026 Yılı Cumhurbaşkanlığı Yıllık Programı'ndan yaptığı derlemeye göre, gelecek yıl KİT'lerin üst yönetiminde kurumsal yönetim anlayışı güçlendirilecek.
Kamu işletmelerinin ve yönetim kurullarının hesap verebilirliğinin artırılması amacıyla KİT'lerin statü ve konumları yeniden belirlenecek. Yönetişim reformu kapsamında KİT'lerin faaliyetleri, ticari olan ve olmayan ayrımına göre yeniden sınıflandırılacak.
KİT'lerde istihdam politikası, insan kaynağı kalitesini ve kurumsal kapasiteyi geliştirecek şekilde uygulanacak. Özel sektörle rekabet halinde olan, ileri teknoloji, AR-GE ve bilgi birikimi gerektiren faaliyet alanlarında çalışan KİT'lerde, esnek ve rekabet edici ücret düzenlemeleriyle nitelikli personel istihdamını kolaylaştırmaya yönelik adımlar atılacak.
Bu kuruluşlarda kamusal ve ticari faaliyetlerin ayrıştırılmasını sağlayacak etkin maliyet muhasebe sistemine geçilecek. Dijital dönüşüm perspektifiyle mevcut bilgi sistemi altyapısı iyileştirilecek.
2026 YILINDA 679,4 MİLYAR LİRA YATIRIM YAPMASI HEDEFLENİYOR
Türkiye'de Ekim 2025 itibarıyla 19 KİT faaliyet gösteriyor. Bu kuruluşlara ek olarak özelleştirme programında bulunan ve yüzde 50'den fazla kamu payı olan Türkiye Denizcilik İşletmeleri (TDİ) AŞ ve Sümer Holding AŞ, KİT dengesi kapsamında izleniyor.
Bu kapsamda bulunan KİT ve özelleştirme portföyünde izlenen kuruluşların 2026 yılında 181,5 milyar lira finansman açığı vermesi öngörülüyor. Makroekonomik büyüklükler ile enerji ve gıda fiyatlarının öngörülen seviyede seyretmesi, programlanan fiyat ayarlamalarının yapılabilmesi, söz konusu hedefe ulaşmada önem taşıyor.
KİT'lerin 2026 yılında 679,4 milyar lira yatırım yapması hedefleniyor. Toplam KİT yatırımları içerisinde önemli paya sahip olan Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığı (TPAO), Karadeniz'de keşfettiği doğal gaz rezervine yönelik Sakarya Doğal Gaz Sahası Geliştirme Projesi'ne devam edecek. Bu kapsamda gaz arzının 2026'da artması hedefleniyor.
TPAO, Boru Hatları ile Petrol Taşıma AŞ (BOTAŞ), Türkiye Elektrik İletim AŞ (TEİAŞ), Türkiye Cumhuriyeti Devlet Demiryolları (TCDD) ve Elektrik Üretim AŞ'nin (EÜAŞ) yatırımlarının finansmanının bir kısmının dış proje kredilerinden karşılanması planlanıyor.
Gelecek yıl TMO'nun 3,5 milyon ton buğday ve 1,5 milyon ton mısır, ÇAYKUR'un 680 bin ton yaş çay, TürkŞeker'in 7,7 milyon ton şeker pancarı alımı yapması öngörülüyor.
FON GELİRLERİNİN 2026'DA 541,3 MİLYAR LİRA OLMASI BEKLENİYOR
Programa göre, özelleştirme portföyünde bulunan şirket ve varlıkların özelleştirme işlemlerine gelecek yıl da devam edilecek.
Özelleştirme sürecinde, uzun vadeli sektörel öncelikler çerçevesinde ve belirlenmiş bir program kapsamında halka arz dahil olmak üzere yeni ve alternatif modeller kullanılacak. Araç muayene hizmetlerinin özelleştirilmesine yönelik imtiyaz sözleşmeleri imzalanacak.
Yedieminlik hizmetlerinin özelleştirmesinin hazırlık çalışmaları kapsamında, sektörel analiz ve değer tespit çalışmalarına yönelik danışmanlık faaliyeti alınacak. Özelleştirme kapsam veya programında yer almayan şirket, varlık ve hizmetlerin kapsam ve programa alınmasına yönelik hazırlık çalışmaları yapılacak.
Öte yandan, 2026'da bütçe içi Destekleme ve Fiyat İstikrar Fonu ile bütçe dışı Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışmayı Teşvik, Savunma Sanayii Destekleme ve Özelleştirme fonlarından oluşan fon gelirlerinin 2026'da 541,3 milyar lira, fon giderlerinin 477,3 milyar lira, fon sistemi gelir-gider fazlasının da 64 milyar lira olması hedefleniyor. Söz konusu dönemde Özelleştirme Fonunun 100 milyar lira özelleştirme geliri elde etmesi bekleniyor.