Türkiye ile ABD arasında yaşanan S-400 füzelerinin alımıyla ilgili sıkıntı ABD'li senatörlerin yeni nesil savaş uçağı F-35'lerin Türkiye'ye verilmemesi için yasa tasarısı hazırlamalarıyla yeni bir boyut kazandı. Savunma sanayi uzmanları, Türkiye'nin F-35'ten çıkarılmasına dahi varan tehditlerin milyar dolarlık projeye zarar vereceğini belirterek, "Türkiye, F-35'e 800 parça üretiyor. İptal durumunda proje iki yıl gecikebilir ve zarara uğrar" dedi. Uzmanlar, Türkiye'ye yapılan bu tehdidin diğer tedarikçi ülkeler nezdinde de güveni sarsacağını vurguladı.
800 PARÇA ÜRETİYORUZ
F-35 projesinde Türkiye'den 8 şirket görev yapıyor. 12 milyar dolarlık 800 parça Türkiye tarafından üretiliyor. Türkiye kokpit ekranında vazgeçilmez üretici. Fokker Elmo, elektrik kablolama bağlantı sistemlerinin yüzde 40'ını yapıyor. AYESAŞ, iki temel F-35 bileşeni olan füze uzaktan kumanda arabirimi ve panoramik kabin ekranı elektronik kartlarının tek tedarikçisi. Alp Havacılık, TAİ ve Kale Havacılık en kritik parçalardan bazılarını üreten şirketler...
MMU'YA TECRÜBE OLUYOR
Türkiye'nin, Lockheed Martin yapımı uçak gövdesi ve Pratt&Whitney tahrik sistemi üzerinde çalışarak F-35'in geliştirilmesine ve üretilmesine katkıda bulunduğunu belirten uzmanlar, F-35 uçaklarının verilmemesinin Türkiye'yi çok fazla etkilemeyeceğini belirtiyor. Türkiye'nin F-35'e üretim yaparak Milli Muharip Uçağı (MMU) için deneyim kazandığını belirten uzmanlar, "Yani onların bizi çıkarması çok da önemli değil. Biz kendi uçağımızı yapıyoruz. Kötü komşu ev sahibi yapar" dedi. Türkiye, uzun süre ABD'nin ürettiği Patriot hava savunma platformunu almak istemiş ancak ABD tarafı buna yanaşmamıştı. Bu nedenle de Türk hükümeti, Rus S-400 füze platformunu almak için anlaşma imzalamıştı. Son dönemde de Rusya'nın füze platformu ile ilgili bazı parçaları Türkiye'ye teslim ettiği haberleri üzerine ABD'den F-35 ile ilgili tehditvari açıklamalar gündeme gelmişti. Türkiye'nin başından beri yer aldığı F-35 savaş uçaklarının ülkemize verilmemesi için senatörler tarafından yasa tasarısı hazırlandığı haberleri gelmeye başlamıştı.
F-35'İ DESTEKLEYEN 8 TÜRK ŞİRKETİ
Alp Havacılık: 2004'ten beri programda. F-35 gövde yapısı ve montajları, iniş takımı bileşenleri ve titanyum entegre bıçak rotorlarını içeren 100'ün üzerinde F-35 motoru parçası yapıyor.
Ayesaş: İki büyük F-35 bileşeni olan füze uzak arayüz ünitesi ve kokpit ekranı yapıyor.
Fokker Elmo: (Hollandalıİzmir'de üretim yapıyor) F-35 Elektrik Kablolama ve Ara Bağlantı Sistemi'nin (EWIS) yüzde 40'ını üretiyor. Ayrıca tüm merkezi kesit kablolama sistemlerini TAI için üretiyor.
Havelsan: 2005'ten beri F-35 eğitim sistemlerini destekliyor.
Kale Havacılık (Aerospace): 2005'ten bu yana programda. Türk Havacılık ve Uzay Sanayi ile F-35 uçak yapı ve montajlarını üretiyor. Ayrıca, iniş takımı kilit tertibatının tamamında tek kaynak tedarikçisi. Kale, Pratt&Whitney ile İzmir'de F-35 motoru için üretim yapıyor.
ROKETSAN ve TÜBİTAKSAGE: Güdümlü füze SOM-J'nin geliştirilmesi, entegrasyonu ve üretimini stratejik olarak yönetiyor.
Turkish Aerospace Industries (TAI): Şirket şu anda her F-35 uçağına giren birçok donanımı tedarik ediyor. Northrup Grumman ile sigortaları üretiyor. İniş-kalkış sistemleri, uçağın en karmaşık bölümlerinden F-35A orta gövde parçalarını üretiyor. Kompozit kaplamalar, silah bölmesi kapıları ve fiber yerleştirme kompozit hava giriş kanallarını üretiyor.
