Kripto para borsalarında birçok ülkede yaşanan skandalların ardından geçtiğimiz hafta da dünyanın en büyük kripto para borsalarından FTX, iflasını açıkladı. Bunun üzerine zaten ayı piyasasında olan kripto para piyasası iyice dalgalandı. İşte bu yapıyı ve kripto para kavramının asıl felsefesini işin mucidine sorduk. Kripto paranın babası olarak bilinen, ecash ve digicash projeleri ile bu alanda ilk araştırma ve geliştirmeyi yapan David Chaum, İstanbul Blockchain Week'te SABAH'ın sorularını yanıtladı.
1990'larda merkezi olmayan kripto para biriminin projesini hazırlayan Chaum'a göre şu anda kripto para borsalarındaki sistem hem merkezi hem de regüle değil. Chaum, "Şu anda merkezi ve düzenleme olmayan bir yapı var. Muhtemelen hayal edebileceğiniz veya tasarlayabileceğiniz en kötü senaryo. Bir bedel karşılığında iki ürün arasında değiş tokuş yapıyorlar. NASDAQ ve Amerika Birleşik Devletleri'nde bir hisse senedi satın aldığınızda, satın alma bakiyesini ve senetleri de ellerinde tutmuyorlar. Ancak kripto parada tüm bakiyeleri tutan, merkezi borsalarınız var. Açıklama yok. Ve sonra insanlar bunun kripto olduğunu düşünüyor. Bu kripto değil, en kötüsü bu" şeklinde konuştu.
ÇALINAMAZ PARA HERKESİN HOŞUNA GİDER
Chaum, Merkez Bankası Dijital Para Birimi (CBDC) konusunda da özellikle gizliliğe vurgu yapıyor. Uluslararası Ödemeler Bankası (BIS) ve İsviçre Merkez Bankası'nın dijital para birimi projesi üzerinde çalışan Chaum, "Diğer kriptolardan ayrılan özellik daha iyi gizlilik. Burada sahip olabileceğiniz en yüksek güvenlik seviyesi olan kuantum direncine sahip olunması önemli. İnsanlar çalınamaz para fikrini sever ve bu para çalınamaz bir para. Aynı zamanda bir limiti var ve sistemdeki tüm paranın miktarını herkes biliyor. Pratik ve hızlı" şeklinde konuştu.
TÜRKİYE BLOKZİNCİR LİDERLİĞİNDE EŞSİZ BİR FIRSATA SAHİP
Türkiye'nin kripto para, web3 ve blokzincir teknolojilerinde potansiyelinin yüksek olduğunu ve bu nedenle İstanbul'da düzenlenen Bloczincir Haftası'nı dünyanın en büyük etkinliği olarak tasarladıklarını belirten EAK Digital'in Kurucusu ve CEO'su Erhan Korhaliller, "Açıkçası birçok uluslararası proje ve ekosistemde inanılmaz bir açlık olduğunu düşünüyorum. Aslında iki tarafı var. Türkiye ekosisteminin ne kadar canlı ve büyüyen bir pazar olduğunun farkında olan bir kesim var ki bu harika. Türkiye benzersiz bir konumda. Özellikle mobil oyunlarda. Türkiye'de harika geliştirici stüdyolar var. Ukrayna'daki savaş nedeniyle, Türkiye'de pek çok Rus ve Ukraynalı geliştirici var. Türkiye döngüyü neredeyse tamamladı. Türkiye lider olmak için çok eşsiz bir fırsata sahip" dedi. Kamunun da Türkiye'de blokzincir konusunda ilgisinin oldukça yüksek olduğunu ve hackathon'da yer aldığını görmenin çok güzel bir gelişme olduğunu belirten Erhan Korhaliller, "Nihai olarak pozitif düzenleme yapabilecek kişiler onlar. Yani onlar da bize katılırsa o zaman Türkiye'nin lider olmasını engelleyen bir şey görmüyorum. 2 bin katılımcının bugün burada olması da bunun bir göstergesi" dedi.
