Son dakika haberleri...Memurun emekli ikramiyesi ve maaşı için büyük artış yapacak 3600 ek gösterge düzenlemesi ile mutlu sona ulaşıldı. Başkan Recep Tayyip Erdoğan ek gösterge için beklentilerin üzerinde olan en geniş kapsamlı taslağa onay verdi. Artık ücretlilerin, emekli ve memur maaşları için belirleyici olacak Temmuz zammı sonrası; sözleşmeli memurlar ve EYT düzenlemesi için yapılacak çalışma öncelikli gündem oluyor.
SOSYAL GÜVENLİKTE MESELELER BİR BİR ÇÖZÜME KAVUŞUYOR
Yılbaşından bu yana yapılan çalışmalarla milyonları ilgilendiren asgari ücret, 3600 ek gösterge başta olmak üzere; sosyal ve mali sorunlar bir bir çözüme kavuşturuluyor.
Aralık ayında asgari ücretten verginin kaldırılması sonrasında Ocak ayında emeklilere ve memurlara ek artışlar Meclis'ten geçti ve hak sahiplerine ödemeleri yapıldı. Ardından 3600 ek gösterge artışıyla ilgili görüşmeler başlatılarak geçtiğimiz haftalarda tamamlandı. Ek gösterge tasarısı hazırlanarak Meclis'e gönderildi.
3600 EK GÖSTERGE 15 OCAK 2023'TE YÜRÜRLÜĞE GİRECEK
3600 ek gösterge düzenlemesi olarak bilinen tasarı yasalaştıktan sonra 15 Ocak 2023 tarihi itibariyle yürürlüğe girmiş olacak. Böylece 5,3 milyon memur ve emeklisinin ek göstergeleri artırılırken emekli maaşları ve emekli ikramiyelerinde zam yapıldı.
EK GÖSTERGE TAMAM SIRADA SÖZLEŞMELİLER VE EYT'LİLER VAR
Şimdi hükümetin önünde öncelikli dosyalar olarak sözleşmelilerin statü değişikliği ile Emeklilikte Yaşa Takılanlar için EYT düzenlemesi konuları bulunuyor.
Bunlarla birlikte asgari ücretin güncellenmesi, emeklilere ve memurlara yapılacak temmuz artışları ve ek artış yapılıp yapılmayacağı konuları da üzerinde çalışılan konular. Ayrıca emeklilere temmuz ayının başıda ödenecek ikramiyeler de gündemde.
530 BİN KİŞİ BEKLİYOR
Geçtiğimiz Ağustos ayında imzalanan toplu sözleşmenin Resmi Gazete'de yayımlanan metninde yer alan iki konudan 3600 ek gösterge çözülerek tasarı Meclis'e sevk edildi.
Şimdi toplu sözleşme metninin 52. Maddesinde yer alan sözeşmelilerin statü değişikliği ile ilgili çalışma başlıyor.
Söz konusu maddede, "Kamu kurum ve kuruluşlarının görüşü alınarak, sözleşmeli personel mevzuatında düzenleme yapılması suretiyle sözleşmeli personelin statülerinin yeniden belirlenmesine ilişkin çalışma, yetkili konfederasyonun katkı ve katılımıyla 2022 yılı içerisinde tamamlanacaktır" ifadesi yer aldı.
BAKAN BİLGİN'DEN SÖZLEŞMELİ MEMUR VE EYT AÇIKLAMASI GELDİ
Söz konusu çalışmanın başlayacağını duyuran Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Bilgin konuyla ilgili yaptığı açıklamada, "İlk açacağımız dosya üzerinden detaylandırıp kamuoyuyla paylaşacak hale gelince paylaşacağımız mesele sözleşmeli personel meselesidir. İlk ele alacağımız dosya odur. Kamuda sözleşme personel istihdam ediliyor. Yeni alanlar var. Yeni çalışma biçimleri var. Mesela bilgisayar yazılım mühendisleri gibi. Onlar örnek veriyorum. Hepsinin mühendis olmasına gerek yok. Kamu ihtiyaç duydukça sözleşmeli personel alıyor fakat bu personellerin bazı sorunları var. Biz bunlara isteğe bağlı olarak kadro hakları vereceğiz. Bazı haklardan mahrumlar onları kendilerine vereceğiz" açıklaması yapmıştı.
NELER DEĞİŞECEK?
Kamuda çalışan 530 bin sözleşmeliyi ilgilendiren çalışmada özellikle sosyal ve mali hakların kadrolu personel ile eşitlenmesi söz konusu olacak.
Edindiğimiz bilgilere göre; sözleşmelilerin ücret, tayin, görevde yükselme, mazerete dayalı yer değiştirme gibi sorunları çözüme kavuşturulacak.
Ağırlıklı olarak Sağlık Bakanlığı ve Milli Eğitim Bakanlığı bünyesinde olan sözleşmeli personel özellikle eş durumundan yer değiştirme hakları istiyor.
Kamu kurum ve kuruluşları ile belediyelerde 40'a yakın statüde bulunan sözleşmeli sistemi de sadeleşmiş olacak. Çalışmaların tamamı sosyal taraflarla müzakere ile sürdürülecek. Böylece memurların talepleri de dikkate alınarak taslaklar oluşturulacak.
GÖREVDE YÜKSELME YOLU AÇILACAK
Yapılacak düzenleme ile sözleşmeli personel görevde yükselme sınavlarına girebilecek. Böylece kademe ve derece ilerlemişi haklarına sahip olabilecekler.
İzin haklarının devredilmesi, yönetici pozisyonlarında istihdam gibi haklar da verilmiş olacak. Bunun dışında kurumlar arası yer değişikliği hakkı da bulunacak. Bu arada mali yılla sınırlı olan sözleşme süreleri ile ilgili de iş güvencesi gelmiş olacak.
SÜREÇ NASIL İŞLEYECEK?
Söz konusu çalışma yine paydaşlarla birlikte yürütülecek. Bakanlıklar ile sendikalar arasında müzakereler devam edecek. Bunun sonunda hazırlanacak taslak için son karar verilip kamuoyu ile paylaşılacak. Ardından da Meclis'te yasalaşma süreci gerçekleşecek.
EYT'LİYE ÇÖZÜM ROTASI
Emeklilik için yıl ve prim şartını tamamlayıp yaş bekleyen vatandaşlar için yapılacak çalışmalarda yol haritası belirleniyor. Çalışma takviminde bulunan EYT konusunda önümüzdeki günlerde kamuoyu ile bir paylaşım da yapılabilir. Bu paylaşımda teknik çalışmanın içeriği ya da yol haritası duyurulabilir.
AK Parti'nin Kızılcahamam kampında da gündemdeki konular arasında EYT de bulunuyordu. Toplumun merakla beklediği EYT'liler konusunda da ekonomiye zorlayıcı bir yük getirmeyecek, sosyal faydası olacak kademeli bir model arayışının sürdüğü öğrenilmişti.
Bu konuda 5 adımlı bir çalışma rotasının olduğu da görülüyor.
1-KİMLERİN YARARLANACAĞI TESPİT EDİLECEK
Yasanın çerçevesi oluşturulurken öncelikle kapsam belirlenecek. Böylece kimlerin hak sahibi olacağının tespiti yapılacak. Bu sayede yasa çıkar çıkmaz hemen emeklilik hakkı kazanacakların sayısı da ortaya çıkacak. Genel çerçeveye bakıldığında EYT'li grubu 8 Eylül 1999 öncesinde ilk kez sigortalı olarak çalışmaya başlamış, yıl ve prim şartını tamamlamasına rağmen yaş şartı getirildiği için emekli olamamış sigortalılar oluşturuyor.
Bu tarihten önce sigortalı olanlar için yaş dışında erkeklerde 25, kadınlarda ise 20 yıl sigortalılık süresi şartı var. Ancak bu tarihten önce Emekli Sandığı'na girmiş ya da Bağ-Kur'lu olmuş EYT'liler de mevcut. Bu tarihten önce SSK'lı olmuş şu anda memur olanlar, primi eksik bulunanlar, farklı kurumlardan prim biriktirenler de bulunuyor. Bütün bunlar ayrı ayrı değerlendirilerek kapsamlı bir çalışma yapılacak.
2-EMEKLİLİK İÇİN ŞARTLAR BELİRLENECEK
Kapsamın belirlenmesinden sonra emeklilik şartlarının da tespit edilmesi gerekiyor. Primini ve yılını dolduranların başka şarta bakılmaksızın emekli edilmeleri şeklinde bir öneri bulunurken, burada farklı kurumlarda çalışmış (memur, esnaf, Bağ-Kur gibi) kişilerin hangi statüde emekli olacaklarının da tespiti gerekiyor.
Burada belli bir yaşın üstünde olanlara emeklilik verilmesi gibi bir formül de konuşulurken, kademeli olarak emeklilik hakkının verilmesi de söz konusu olabilecek. Ayrıca Avrupa modelinde olduğu gibi maaş kısıtı ile emeklilik de formüller arasında.
3-MALİ BOYUTU ÇIKARTILACAK
Emeklilikte Yaşa Takılanlar'ın ile ilgili 5 milyon kişi gibi sayılar ortaya atılsa bile kesin bir rakam yok. Ancak farklı kurumlardan sigortalıların olduğu bir yapısı olması dolayısıyla çok sayıda insanı ilgilendiriyor.
Bu noktada kapsam belirlendiğinde sayı da ortaya çıkacak. Bu yönüyle kaç kişinin emekli olabileceği ve kaç lira maaş alacağı hesaplanarak konunun mali boyutu da ortaya çıkarılacak. Burada kime hangi şartlarda maaş bağlanacağı da tespit edilecek.
4-UYGULAMA USULLERİ ORTAYA KONULACAK
Bu aşamada uygulamayla ilgili kısımların da tespit edilmesi gerekiyor. Yani hak sahiplerinin belirlenmesi, onların emeklilik işlemlerinin usul ve esaslarının tespit edilmesi önem kazanıyor.
Örneğin; 8 Eylül öncesinde sigortalı olmuş ancak şimdi memur olarak çalışan birisi yasa çıktıktan sonra hangi kurumdan emekli olacak? Bu kişi memurluğa devam etmek istiyorsa EYT'li diye resen emekli mi edilecek? Bu gibi karmaşık soruların da cevap bulması gerekiyor.
5-TASARI MECLİSE SUNULACAK
Bütün çalışmalar tamamlandıktan sonra uygulamanın başlayabilmesi için yasal çalışmanın da yapılması gerekiyor. Bunun için de bir taslak metnin oluşturulması ve bunun TBMM gündemine gelmesi gerekiyor. Meclis'ten geçtikten sonra uygulanması için de yönetmeliklerin çıkarılması gerekiyor.
