Tarım ve Orman Bakanı İbrahim Yumaklı, Bakanlıkta düzenlenen "Su Verimli Kentler ve Belediye Su Kardeşliği Etkinliği"ne katıldı.
Akdeniz havzasında yer alan Türkiye'nin, iklim değişikliğinden oldukça etkileneceğine işaret eden Yumaklı, kuraklık, orman yangınları, sel ve taşkınlarla iklim değişikliğinin doğrudan hissedileceğini aktardı.
Yerkürenin, son 170 yılın en sıcak 5 yılını geride bıraktığını bildiren Yumaklı, "10 yılda bir tekrarlayan kuraklıklar artık 5-6 yılda bir yaşanıyor. Sibirya'nın kuzeyinde termometreler 38 dereceyi gösterdi. Dünyanın 4. büyük gölü Aral, yüzde 90 kurudu. 2020'de 94 farklı ülkeden 25 milyon kişi iklim değişikliği nedeniyle göç etti. Ülkemizde de kurak yıllar yaşanırken kuraklıkların şiddetleri ve süreleri de uzamaya başladı. 2023 su yılında yağışlar uzun yıllar ortalamasına göre yüzde 6 düştü." diye konuştu.
Yumaklı, 2030'da nüfusun yüzde 10 artacağının ve su kaynaklarının yüzde 20 azalacağının öngörüldüğünü belirterek, gerekli tedbirler alınmazsa 2030'a kadar nüfusun neredeyse yüzde 50'sinin, sulanan tarım alanlarının ise yüzde 80'inin su yetersizliğiyle karşı karşıya kalabileceğini söyledi.
"BASINÇLI SULAMA SİSTEMLERİNE 1,8 MİLYAR LİRA HİBE SAĞLADIK"
Su stresi altındaki Türkiye'de kişi başına düşen yıllık kullanılabilir su miktarının 1313 metreküp olduğunu ancak gerekli tedbirler alınmazsa bunun, bin metreküpün altına düşeceğini vurgulayan Yumaklı, konuşmasını şöyle sürdürdü:
"Son 21 yılda su alanında 1 trilyon 265 milyar liralık yatırımla 10 bin 86 tesisi hizmete aldık. Bu yapılan çalışmalarla suyun verimli kullanılması için önemli eserlere imza attık. Baraj sayısı 1018'e, gölet ve bent sayısı 726'ya, yıllık sağlanan içme suyu miktarı 5,2 milyar metreküpe ulaştı. Sulanan arazi miktarımızı 71 milyon dekara, toplulaştırılan arazi miktarını 73 milyon dekara, atık su arıtma tesisi sayısını 24'e, yer altı depolaması ve suni besleme tesisi sayısını 127'ye çıkardık. Basınçlı borulu sulama sistemlerinin kullanılma oranı yüzde 6'dan yüzde 33'e yükseldi. Kaynaktan tarlaya kadar suyun tasarruflu kullanılması için bireysel basınçlı sulama sistemlerine yüzde 50 hibe desteği veriyoruz. Bu kapsamda 50 binden fazla projeye 1,8 milyar lira hibe desteği sağladık."
"SU KAYIPLARININ DÜŞÜRÜLMESİNİ HEDEFLİYORUZ"
Yumaklı, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın eşi Emine Erdoğan'ın himayelerinde Su Verimliliği Seferberliği'ni başlattıklarını anımsatarak, bu zamana kadar yaptıkları çalışmalar ve mevzuat düzenlemelerine ilişkin bilgi verdi.
Su kayıplarının azaltılması, alternatif su kaynaklarının artırılması ve sünger şehir modelinin yaygınlaştırılması için belediyelerle çalışmalar planladıklarını aktaran Yumaklı, su kayıplarının 2033'e kadar yüzde 25'e, 2050'ye kadar yüzde 10'a kadar düşürülmesini hedeflediklerini söyledi.
Yumaklı, geçen yıl Türkiye'de içme ve kullanma şebekesine alınan su miktarının yaklaşık 6 milyar metreküp olduğunu bildirerek, "Ülkemizde içme suyu sistemlerinde ortalama su kaybı oranı yüzde 32. Yani 2022'de yaklaşık 2 milyar metreküp su, kullanıcıya ulaşamadan kaybolmuş. Bugün su kaybı ortalamamız yüzde 25 olsaydı, 10 milyon kişinin 1 yıllık su ihtiyacına eş değer miktarda suyu kazanmış olacaktık." değerlendirmesinde bulundu.
Türkiye'deki atık suların yüzde 44'ünün, tarımdan dönen suların da yüzde 66'sının yeniden kullanılabilir olduğunu belirten Yumaklı, kentsel atık suları ve tarımdan dönen suların arıtılarak yeniden kullanılmasıyla, kentlerdeki su temini baskısının hafifleyeceğini ifade etti.
Bu konuda örnek uygulamaları olan belediyelerle işbirliği halinde olduklarını aktaran Yumaklı, binalar, konaklama tesisleri ve işletmelerde oluşan gri suları, atık değil su kaynağı olarak gördüklerini dile getirdi.
Yumaklı, yağmur suyu hasadına yönelik uygulamaların yaygınlaştırılmasının da aynı derecede önemli olduğunu vurgulayarak, şu ifadeleri kullandı:
"Taşkın, sel ve benzeri afetlerin sıklıkla yaşandığı bu dönemde, hem afetlerle mücadele edilmesi hem de taşkın ve sel sularının değerlendirilmesi çok önemli. Sel ve taşkınlar afete dönüşmeden kurak dönemler için su kaynağı oluşturabilir, şehirlerimizi afetlere karşı daha dirençli hale getirebiliriz. Su güvenliği tam ve kendine yeten marka şehirler için su verimliliği yaklaşımını belediyecilik anlayışımıza entegre etmek durumundayız. İklim değişirken bizler de uyum kabiliyetimizi artıracağız. Geç kalmadan, geride kalmadan, seyirci kalmadan, ortak vizyonda buluşarak su verimli kentleri hep birlikte inşa edeceğiz."
"KAYIP KAÇAK ORANINI YÜZDE 27'YE DÜŞÜRDÜK"
Gaziantep Belediye Başkanı Fatma Şahin de şehrin içme ve sulama suyu sorunlarıyla ilgili yapılan altyapı çalışmalarına ilişkin bilgi verdi.
Önceliklerinin toprak ve su olduğunu belirten Şahin, göreve geldiklerinde yüzde 47 olan kayıp-kaçak oranını, bugün yüzde 27'ye düşürdüklerini, bu oranın yüzde 15'e indirilmesi gerektiğini söyledi. Gaziantep olarak yaşadıkları deprem felaketine işaret eden Şahin, yıkımın yaşandığı su hattında yapılan çalışmayla, bu hattın onarımının 24 saatte tamamlandığını, 48 saatte şehre su sağlandığını bildirdi.
Etkinlikte, Belediye Su Kardeşliği uygulamasına dahil edilen 18 belediye arasında protokol imzalandı.
Bakan Yumaklı, konuşmaların ardından etkinlik alanında kurulan stantları gezdi.
