Son yedi yıllık fiili hizmet süresi içinde en fazla prim ödenen Kurum'dan aylık bağlanır. Ayrıca son yedi yıllık fiili hizmet süresinde kurumlara tabi hizmetler eşitse birleştirilecek hizmetler esas alınarak en son tabi olunan kurumun mevzuatına göre aylık bağlanır. 1 Ekim 2008 ve sonrasında işe girenler için ise tüm prim ödeme süreleri içinde en çok prim ödenen kuruma göre emeklilik zamanı ve aylığı hesaplanır.
Yargıtay'a göre sosyal güvenlik kurumlarında geçen hizmet süreleri toplamının tek başına aylık bağlanmasında yeterli olması durumunda diğer kurumlardaki hizmetlerin birleştirilmesinde "sigortalının, hak sahibinin iradesinin de bu yönde olması koşuluyla" zorunluluk bulunmuyor. SSK'lı olarak çalıştığı yıllar emekli olmaya yeten kişi son 7 yılda en fazla Bağ-Kur'lu çalıştığı için bu statüde emekliliğe zorlanamaz.
Sigorta primlerini daha iyi değerlendirmek için uygulanan, erken emeklilik için büyük önem taşıyan hizmet birleştirilmesine ilişkin detaylar şöyle:
1-Hizmet birleştirmesi nedir, nasıl yapılıyor?
Hizmet birleştirme işlemi farklı sigorta kollarında çalışanların toplam çalışma sürelerinin birleştirilmesine deniyor. SSK, Bağ-Kur, Emekli Sandığı hizmetlerinin birleştirilme talebi e-devlet üzerinden yapılabilir. Başvuru sonrası hizmet süreleri, nerede hizmet verdikleri incelenerek SGK ile yapılan yazışmalar sonucunda hizmetler birleştirilir. Kamu çalışanları da memuriyet hizmetine başlamadan önce çalıştığı süredeki hizmetleri ekletmek için hizmet dökümü alarak başvurabilir.
2-Ne zaman başvurmak gerekiyor?
Hizmet birleştirmesi farklı sigorta kollarında çalışanların emeklilik dönemlerinde herhangi bir sorun yaşanmaması için başvurudan önce yaptırmaları gereken bir işlemdir. Emekli olmadan bir yıl ya da 6 ay süre kaldığında SGK hizmet birleştirmesi için başvuru yapılması tavsiye ediliyor. Emekli aylığı alan kişiler bu başvuruyu yapamaz.
3-Hizmet birleştirmesi zorunlu mu?
Zorunlu bir uygulama değildir. Yargıtay, hizmetlerin birleştirilmesinin zorunlu olmadığı, kişinin menfaatlerine göre istek ve iradesine bağlı olduğunu görüşünde. Yargıtay'a göre, bazı sosyal güvenlik kurumlarında geçen hizmet süreleri toplamının tek başına aylık bağlanmasına yeterli olması durumunda, diğer kurumlarda geçen hizmetlerin birleştirilmesinde "sigortalının ya da hak sahibinin iradesinin de bu yönde olması koşuluyla" zorunluluk bulunmuyor.
4-Hizmet birleştirme hizmet puanını etkiliyor mu?
Emekli olmadan önce çalışma sürelerini birleştirerek prim günü sayılarını arttırabilirler. Birden fazla kurumda yapılan çalışmaların birleştirilmesi hizmet puanını artırır, kademe, dereceyi, prim kesintilerini etkilemez.
5-Hizmet birleştirme ile erken emekli olmak mümkün mü?
Emekliliği erkene çekmeye yönelik bir uygulama olmasa da istisnai bir durumda emeklilik öne çekilebilir. Bağ-Kur'lu olan kadınlar emekli olmak için 7200, erkekler de 9000 gün prim ödemek durumunda olup, SSK'da ise kadınlar için bu süre 5000 erkekler için de 5975 gündür. 2008 yılında yapılan düzenlemeyle 7 yıl kuralı kaldırıldı. Kişiler primlerini Bağ-Kur'dan SGK'ya aktarabilecek koşulları sağlaması halinde gün farkından yararlanarak erken emekli olabilir.
6-Bu uygulamadan kimler yararlanabilir?
Çalışırken SGK'ya prim ödeyenler, Emekli Sandığı'na bağlı olanlar, SGK Kanunu 506. numaralı maddeye göre kurulan emekli sandıklarına bağlı olanlar, Bağ-Kur'lu esnaf, sanatçı, bağımsız çalışanlar yararlanabilir. Özellikle kamu çalışanlarının emekli aylıklarını olumsuz etkilememesi için hizmet birleştirme işlemini ertelememesi gerekir. Sağlık koşulları ya da teknik şartlar kişilerin başvuru yapmasına engel oluyorsa yasal varisler de başvuru işlemini gerçekleştirebilir. Vefat durumunda hak sahipleri de birleştirme talep edebilir. Birleştirme sırasında ortaya çıkan borçların kapatılması gerekiyor.
7-Hizmet birleştirme işlemi yapılırken nelere dikkat edilmeli?
Hizmet birleştirme işleminde günler hesaplanırken her yıl 360 gün, her ay da 30 gün olarak varsayılır. Sadece prim ödenen günler sayılır. Hizmet birleştirme hesabında 1 Ekim 2008 tarihi önem taşıyor. Bu tarihten önce sigorta kaydı yapılmış kişilerin farklı kurumlara bağlı prim günleri sayısı 1261'i bulan esas kabul edilir. İki kuruma bağlı prim günleri eşitse son çalışılan yer üzerinden hesap yapılıyor. Bu tarihten sonra sigortalı olanlar için sigorta kurumları arasından en çok gün ödeme yapılan kurum seçiliyor.
8-Hizmet birleştirme yıllık izin süresini artırır mı?
Hizmet birleştirme işlemi çeşitli sektör değişikliklerinde yıllık izin süresini artırabilir. Özel sektörden kamuya geçiş yapan kişilerin izin süreleri 657 sayılı kanun kapsamında yıllık izin kapsamında değerlendirilebilir. Özel sektör içerisinde geçiş yapan kişilerin zamanla yıllık izin süreleri değişse bile son görevlerindeki izin günü sayısı sabittir.
9-Askerlik borçlanması hizmet birleştirmesini nasıl etkiler?
Prim günleri sayılırken askerlik borçlanması da hesaba katılır. Askerlikte geçen günlerin primi dışarıdan ödenerek hizmet birleştirme işlemine katılabilir. Bu işlem için askerliğin er ya da yedek subay olarak yapılmış olması gerekiyor. Askerlik yapılan dönemdeki brüt asgari ücret üzerinden hesaplanan prim miktarı tespit edilir. Bu tutar askerde geçen günle çarpılır. Elde edilen tutarı ödeyenlerin sigorta prim günleri artar, bu günler hizmet birleştirilirken kullanılır.
10-Özel emeklilik sigortaları da dâhil edilebilir mi?
Özel sektöre ait özel hayat ve emeklilik sigortalarına bağlı hizmetler birleştirilemez. İşçi statüsünde çalışanlar için sosyal güvenlik destek primi süreleri sigortalılık süresinden sayılmıyor, hizmet birleştirmesi yapılamıyor. Farklı sosyal güvenlik kurumlarına tabi olarak çalışmalar sonucunda kazanılan hizmetlerin aylık bağlama hakkının elde edilmesi halinde birleştirilmesi esas olup sigortalının talebi, tahsise hazırlık, intibak ile basamak tespiti durumunda tek kurumda birleştirilebilir. Bu da hizmet birleştirme de hizmet toplanması olarak ifade ediliyor.
