Rekabet Kurulu, zincir marketlere verilen 2.7 milyar liralık cezanın gerekçeli kararını yayınladı. Market fiyatlarına organize şekilde yapılan zam yazışmaları gün yüzüne çıktı. Kararda marketlerin birbiri ile mesajlaşarak satış fiyatlarının belirlenmesi, bilgi alışverişinden doğan ihlallere ilişkin 26 tespit yer aldı. Kurul marketlerin kartel niteliğinde anlaşma sağladıklarına kanaat getirdi.
İŞTE WHATSAPP YAZIŞMALARI...
Bir market görevlisinin mobil cihazından alınan WhatsApp görüşmesinde CarrefourSA'da yetkili ve çalışan arasındaki şu görüşme dikkat çekti:
Yetkili: BİM süt ürünlerinde fiyat geçişi yapmış. Ne kadar olduğunu bir araştırır mısınız?
Çalışan: Bugün BİM'den fiyat aldırıyorum. Fiyat elime geçtiğinde paylaşırım. Benim bildiğim, haftaya salı günü geçecek dün geçmemişti. Her gün düzenli baktırıyoruz.
Yetkili: Bugün geçmiş, A101'de bir çalışanın keyfi yerindeydi. Onlar da şimdi geçiyorlarmış. Yine dosyada bir WhatsApp grubunda Savola ile Migros çalışanı arasındaki şu konuşmaya yer verildi.
Savola çalışanı: Adamlar düşecek, lütfen fiyatı düzeltin.
Migros çalışanı: A-101 4.5 litre 39.95 değil mi? 4 litre parite 35.5 geliyoruz zaten.
Savola çalışanı: Konuşalım. Fiyat geçişi attım. 5 litre ve 4 litreler için A101 ile birlikte organize etmemiz lazım. Cuma kaçta gelelim?
Migros çalışanı: Cuma 15.00 organize edelim. Zam yapacağız, hazırlanıyoruz."
SİZ HALLETTİNİZ Mİ?
Çalışan: Bugün BİM için son gün. Konfirmasyonu alıp hemen A-101'i organize etmek lazım. Saat 09.12'ye kadar vaktimiz var. Hallettik mi beyler? Ben takip edemiyorum. Sunumlar vs. Fiyat geçişi var yine pazartesiye. Zam yapacağız. Hazırlanıyoruz. Siz hallettiniz mi son durum? A-101 ve BİM kaç lira oldu?
Aynı çalışan: BİM satın alma direktörü ile konuştuk az önce. CarrefourSA 5 litre fiyatını 45.95 gönderdi. Gol attınız bize dedi. Ben de ona 4 litre gönderdim. Son konuştuk piyasadan. CarrefourSA 47.95 lira yapacak merak etme dedim. Savola çalışanına ve CarrefourSA Satın Alma Uzmanı'na fiyat geçirmemiz şart oldu.
16 SAATLİK SÖZLÜ SAVUNMA
Rekabet Kurumu'nca aralarında CarrefourSa, Migros, A101, BİM'in de bulunduğu 29 teşebbüs ve bir dernek hakkında Rekabetin Korunması Hakkında Kanun'un 4. maddesinin ihlal edilip edilmediğinin tespiti amacıyla soruşturma açılmıştı. İncelemede 5 zincir market arasında doğrudan veya ortak tedarikçiler aracılığıyla dolaylı temaslar yoluyla fiyat artışlarının koordine edildiği, piyasanın organize edildiği iddiaları üzerine sözlü savunmaları alındı.
Toplam 16 saat süren sözlü savunmanın ardından 29 Ekim 2021'de soruşturmaya ilişkin nihai karar verildi. BİM'e 958.1 milyon lira, CarrefourSA'ya 142.4 milyon, Migros'a 517.6 milyon lira ve A-101'e 646.5 milyon lira olmak üzere 5 zincir markete toplamda 2.6 milyar lira idari para cezası verildi.
ORGANİZE OLMAK GEREKİYOR
WhatsApp grubunda yağ tedarikçisi bir firmanın çalışanı market yöneticisine "Cuma gününe organize oluyoruz biz fiyat geçişinde. Sen market ve öbür tarafları organize eder misin?" diyor. "Tamamdır" cevabı alan tedarikçi piyasaya devamlı müdahale ediyor. WhatsApp yazışmalarında 5 litrelik ayçiçek yağının reyonda 35 lira olarak görülen etiket görselinin paylaşılması üstüne zincir market çalışanı "Raf fiyatları salı günü yükselecek. Pazartesi organize olup herkesin salı gününe geçmesi gerekiyor" diyor.
Tedarikçi çalışanı ise "Pazartesi 39.95 TL raf fiyatına geçiyoruz" diyor. Market çalışanı "Okey salı günü itibarıyla geçmiş oluruz" derken, bu yazışmadan üç gün sonra başka bir market zincirini kastederek tedarikçiye "Market fiyatları geçmemiş" diyor. Tedarikçi ise bu mesaja atfen "1 lt var onu da geçecek merak etme" diyor.
