Türkiye ekonomisinin can damarını oluşturan ve ekonomiye yüksek oranda katma değer sağlayan KOBİ'lerin sıklıkla başvurduğu finansal enstrümanlardan biri olan faktoring, mal ve hizmet satışından doğmuş/doğacak vadeli alacakların temlik yoluyla bir faktoring şirketine devredilmesi ve bu alacakların faktoring şirketi tarafından yönetilmesi olarak tanımlanıyor. Faktoring, garanti, tahsilat ve finansman olarak sınıflandırılabilecek üç hizmeti, tarafların ihtiyaçlarına göre bir arada veya ayrı ayrı sunuyor.
TİCARİ RİSKİ AZALTIR
Faktoring, sunduğu garanti hizmeti ile alıcının finansal nedenlerden dolayı ödeyememe riskini üstlenerek onayladığı limit dâhilindeki, satıcının vadeli satışlarından doğan alacaklarını garanti altına alır, işletmelerin ticari risklerini azaltır. Faktoring şirketi müşterisine sunduğu tahsilat hizmeti sayesinde işletmelerin kendi faaliyetlerine odaklanarak sürdürülebilir ve güvenli büyüme fırsatı yakalamasına destek olur. Vadeli alacaklarını faktoring şirketine devreden satıcı, vadelerinden önce bu alacaklarının belli bir yüzdesini ön ödeme olarak kullanabilir. Böylece alacakların nakde dönüşümü hızlanır ve işletmenin büyümesi için gerekli olan nakit, herhangi bir dış kaynağa gerek olmadan işletmenin kendi ticari alacaklarından elde edilmiş olur.
1 MİLYON RİSKLİ İŞLEM ENGELLENDİ
Faktoring şirketi, müşterisi tarafından kendisine devir edilen fatura ve benzeri alacak belgelerini Merkezi Fatura Kaydı Sistemi'ne (MFKS) kaydetmekle yükümlü bulunuyor. Finansal Kurumlar Birliği'nin (FKB) 6361 Sayılı Finansal Kiralama, Faktoring, Finansman ve Tasarruf Finansman Şirketleri Kanunu'nu çerçevesinde üstlendiği görevler arasında faktoring işlemlerinde kullanılan fatura ve benzeri belgelerin kaydedildiği Merkezi Fatura Kaydı Sistemi'ni kurmak da yer alıyor. Faktoring işlemlerine konu olan alacaklar ile ilgili her türlü belge ve bilginin kaydedildiği MFKS'de, kayıt esnasında yapılan mükerrerlik, tutar aşımı gibi kontroller sayesinde, şuana kadar bir milyonun üzerinde riskli işlem engellendi.
KOBİ'LERE İŞLETME SERMAYESİ DESTEĞİ
Son yıllarda dünyada ve Türkiye'de hacmini hızla arttıran faktoring ürünlerinin başında Tedarik Zinciri Finansmanı geliyor. Tedarik Zinciri Finansmanı ile tedarikçi KOBİ'ler büyük alıcıların belirlediği vadeyi beklemeden, alıcıların kredibilitesinden yararlanarak, ilave bir teminata ihtiyaç duymadan ve uygun bir maliyetle ticaretini peşin finanse eder; üretim süreci için kendilerine kaynak sağlar ve işletme sermayesi yaratır.
Gelişen teknoloji ve sektörün dijitalleşme vizyonu ile birlikte, FKB çatısı altında 2019'da hayata geçirilen Ticaret Zinciri Finansmanı Sistemi (TZFS) hem ticaret zinciri finansmanı ürününün hem de diğer faktoring ürünlerinin geniş kitlelere ulaştırılması için önemli bir görev üstleniyor. TZFS, KOBİ'lerin finansmana daha hızlı, güvenli ve ucuz bir şekilde ulaşmalarını sağlıyor.
80 BİN MÜŞTERİNİN YANINDA
Halihazırda 54 faktoring şirketinin, yaklaşık 350 şube ile hizmet verdiği ve dört binden fazla kişiye istihdam sağlayan sektör, Kovid-19 pandemisi süresince reel sektörün, ihracatçı firmaların ve çoğunluğu KOBİ olan seksen binin üzerinde müşterinin yanında olmaya devam etti. Hizmet verdiği firmaların yanında devir aldığı alacak ile ilgili olarak da değerlendirme yapan faktoring şirketleri, finansman kaynağına ulaşmakta zorluk çeken, üretim odaklı KOBİ'lerin başka teminata gerek kalmadan kendi ticari alacaklarıyla uygun maliyetli finansmana ulaşmalarını sağlayarak adeta can suyu oldu.
Sektörün 2021 yılı altı aylık verilerine göre; faktoring işlem hacmi geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 47'lik artışla 89 milyar TL'ye, aktif büyüklüğü yüzde 43'lük artışla 52 milyar TL'ye ulaştı. Faktoring işlemlerinin, sektörel dağılımında ise ilk iki sırayı yüzde 50 ile hizmet, yüzde 47 ile imalat sektörleri alıyor.
33.4 MİLYON BELGE MFKS'DE
Gelir İdaresi Başkanlığı (GİB) e-belge sistemi ile entegre çalışan ve eşzamanlı olarak e-faturaların ve diğer e-belgelerin doğruluğunu GİB'den teyit eden MFKS'de; kurulduğu 2015 yılında yüzde 23 olan e-belge oranı altı yıl sonra yüzde 86'ya çıktı. Ayrıca, 2015'te 123.2 milyar TL tutarında 5.5 milyon adet alacak belgesinin girişinin yapıldığı MFKS'de Ağustos 2021 itibarıyla toplam 1 trilyon 53 milyar TL tutarında 33.4 milyon adet belgeye ulaşıldı.
