2025 yılı, küresel ölçekte sürdürülebilirlik çalışmalarında önemli dönüm noktalarına sahne oldu. Hem devletler hem de çeşitli sektörler, çevresel ve sosyal sürdürülebilirlik hedeflerine ulaşmak için daha fazla adım atarken, bu yıl yayımlanan veriler, iklim krizinin etkilerine karşı mücadelenin hız kesmeden devam ettiğini gösterdi.
CİDDİ AÇIKLAR VAR
Birleşmiş Milletler Sürdürülebilir Kalkınma Çözümleri Ağı (SDSN) tarafından yayımlanan 2025 Avrupa Sürdürülebilir Kalkınma Raporu'na göre, kıtadaki 41 ülkenin büyük bölümü Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları (SKA) kapsamında ilerleme kaydetti. Ancak, bu ilerleme hızı son dört yılda ciddi biçimde yavaşladı. 2016-2019 arasında yüzde 70 oranında olan ilerleme temposu, 2020- 2023 arasında yüzde 35'e geriledi. Raporda, özellikle iklim eylemi, biyolojik çeşitlilik kaybı, sürdürülebilir tüketim ve üretim gibi alanlarda hâlâ ciddi açıkların bulunduğu belirtildi. Avrupa genelinde ortalama SKA puanı 72.8 olurken, Batı ve Kuzey Avrupa ülkeleri listenin üst sıralarında yer aldı. Türkiye ise 59.1 puan ile 41 ülke arasında 34. sıraya yerleşti.
YATIRIMLAR YETERSİZ
Türkiye'nin sürdürülebilirlik performansında en çok dikkat çeken konulardan biri, karbon emisyonları ve temiz enerji yatırımlarındaki yetersizlik oldu. Ülkede fosil yakıt kullanımının hâlâ yüksek seviyelerde olması, çevresel performansın gerilemesine neden olurken, su kaynaklarının yönetimi, atık azaltımı ve orman alanlarının korunması gibi konularda da iyileştirme gereksinimi devam ediyor. Öte yandan 2025 yılı, Türkiye için sürdürülebilirlik raporlamasında yeni bir dönemin başlangıcı oldu. Türkiye Sürdürülebilirlik Raporlama Standartları (TSRS) doğrultusunda, kamuya açık şirketler ilk defa çevresel, sosyal ve yönetişim (ÇSY) alanlarına dair kapsamlı verilerini açıklamakla yükümlü hale geldi. Bu adım, şeffaflık ve hesap verebilirliğin artmasını sağlarken, yatırımcıların da çevresel riskleri daha yakından değerlendirmesine imkân tanıyor.
AGRESİF POLİTİKALAR
Küresel düzeyde ise birçok ülke, 2030 hedeflerine ulaşmak için daha agresif politikalar uygulamaya başladı. Yenilenebilir enerji yatırımları 2025 yılında rekor kırarak 1.8 trilyon doları aştı. Güneş ve rüzgâr enerjisi üretimi, ilk kez küresel elektrik ihtiyacının yüzde 30'unu karşılayarak tarihi bir başarıya imza attı. Ayrıca geri dönüşüm oranları artış gösterdi, özellikle tekstil ve elektronik atıklarda geri kazanım oranı önceki yıllara göre yüzde 15 yükseldi.
ENTEGRASYON HIZLANDI
Dijital dönüşümle birlikte sürdürülebilirliğin teknolojiyle entegrasyonu da hızlandı. Yapay zekâ ve büyük veri analitiği, enerji verimliliği, lojistik ve üretim süreçlerinde karbon ayak izinin azaltılmasına katkı sağladı. Özellikle tarım ve su yönetiminde geliştirilen dijital sistemler, kaynak kullanımında tasarrufun önünü açtı.