Kayıt dışı istihdamla mücadele kapsamında, sahte iş yeri ve sahte sigortalıları mercek altına alan Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK), "Sahte Sigortalılık ve Sahte İş Yeri Takip Platformu" üzerinden bu alandaki denetimlerini sürdürüyor. Geçen yıl, kayıt dışı istihdamla mücadele kapsamında 124 bin 982 iş yeri, sahte iş yeri ile sahte sigortalılık kapsamında ise 12 bin 684 iş yerini denetledi.
2 MİLYAR TL PARA CEZASI
Söz konusu denetimlerde 2 bin 114 iş yerinin sahte olduğu tespit edilirken, çalışmadığı halde sigorta primi ödenen ya da sahte iş yeri üzerinden sigortalı gösterilen toplam 94 bin 740 kişinin sigortası iptal edildi. Kayıt dışı istihdam nedeniyle söz konusu iş yerlerine toplam 2 milyar 36 milyon 732 bin lira ceza kesildi. İş yerlerinin ve çalışanların sosyal güvenlik sistemine kazandırılması kapsamında ise 21 bin 634 kişinin sigortalılığı ile 518 iş yerinin tescili sağlandı.
2 MASA 10 SANDALYE
SGK'nin kayıt dışı istihdam, sahte iş yeri ve sahte sigortalılara yönelik denetimleri, sayısı 3 bini bulan denetmenlerce yapılıyor. İstanbul'un Fatih ilçesinde bir iş hanında faaliyet gösteren 40 metrekarelik dükkanda 400 kişinin tekstil işçisi olarak sigorta kaydının yapıldığı tespit edildi. Sigortalı gösterilen bazı kişilerin farklı illerde ikamet ettiği ortaya çıkarılırken, 40 metrekarelik dükkânın 2 masa ve 10 sandalyeden ibaret olduğu görüldü. Denetmenler, farklı bir ilde ise apartman dairesinde danışmanlık firması olarak faaliyet gösteren bir iş yerinde ise 540 kişinin sahte sigortalı olduğunu ortaya çıkardı.
NAYLON ŞİRKET AVI
Sigortalı bildirildiği işyerinde gerçekte çalışmayan bir kişi, başka bir işle meşgul olsa veya başka bir iş yerinde ya da başka bir işte çalışıyor olsa dâhi, fiilen çalışmadığı iş yerinden yapılan sigortalı bildirimi sahte sigortalılık sayılıyor. Bu durum, yalnızca kayıt ve belge üstünde sigortalı gösterilme işlemi olarak açıklanıyor. Eş, dost ve akrabalar üzerinde yaygın gerçekleştirilen sahte sigortalılıkta son dönemde emeklilik hakkına sahip olma ve geçici iş göremezlik ödeneği almak isteyen hamile kadınların sigortalı gösterilmesinde artış gözlemleniyor. SGK, denetimlerinde özellikle "Naylon şirketler" üzerinden yapılan prim ödemelerine odaklanıyor. Bu yöntemde, fiili bir çalışma olmadan, kişinin sadece emeklilik hakkı kazanabilmesi için sahte sigorta bildirimi yapılıyor.
EMEKLİLİK İPTAL OLABİLİR
Emeklilik iptalleri dosya üzerinden yapılan incelemeler, alınan ifadeler ve denetimler sonucunda tespit edilen usulsüzlükler üzerine başlatılıyor. Emeklilik iptal kararı SGK tarafından yazılı olarak kişiye bildirilir. Emeklilik iptal bildirimi alan kişiler, öncelikle SGK ile iletişime geçmeli. Yapılan incelemeler sonucunda yersiz ödeme tespit edilmesi durumunda, bu ödemelerin tahsiline ilişkin belirli kurallar uygulanır. Usulsüzlük tespiti halinde, emeklilik iptal edilirken, kişilere ödenen maaşların yasal faizi ile SGK'ya geri ödemesi talep ediliyor.