Elektronik ticaret dünyada 1969'da Compu- Serve ile ortaya çıktı. O dönemde internet olmadığı için şirket, telefon hatları üzerinden veri göndererek işletmelere bilgisayar paylaşım hizmetleri sağlamaya başladı. E-ticaret, 1979'da Michael Aldrich'in yenilikçi buluşuna kadar evrim geçirdi. Aldrich, değiştirilmiş bir televizyonu telefon hattı aracılığıyla bir işlem işleme bilgisayarına bağlayarak elektronik alışverişin nasıl çalışabileceğini gösterdi. E-ticaretin popülerlik kazandığı dönem ise internetin yaygınlaşmasıyla oldu. Özellikle 1995 yılından sonra internet kullanımının artmasıyla eticaret alışverişi, ihtiyacınız olan her şeyin evinize güvenli ve kolay bir şekilde teslim edilmesini kolaylaştırdı.
45 MİLYONA ULAŞACAK
Türkiye de internetle resmi olarak 12 Nisan 1993'te tanıştı. Ülkemizde e-ticaretin devlet tarafından denetimsel temelleri ise ilk olarak 1997'te atıldı ve 2003'te e- Ticaret Çalışma Grubu ile kontrol mekanizmaları anlamında kapsamı genişletildi. Türkiye'de e-ticaret, güçlü büyüme ve dijitalleşme yatırımlarıyla bölgesel bir güç haline geldi. COVID'le ilgili kısıtlamalar nedeniyle 2020 yılında talep önemli ölçüde arttı. Satıcıların e-ticaret çözümlerinden daha çok yararlanmaya başlaması ve tüketici davranışlarında kalıcı değişiklikler yaşanması nedeniyle pazar, 2026 yılında toplam perakendedeki yüzde 22'lik payını aşarak 400-450 milyar TL seviyesini zorlayacak. İnternetten alışveriş yapanların sayısının 2026 yılında 45 milyona ulaşması ve toplam erişilebilir nüfusun yüzde 70'inden fazlasını temsil etmesi bekleniyor.
YILLIK BÜYÜME YÜZDE 90
Ticaret Bakanlığı'nın raporuna göre, ülkemizde e-ticaret hacmi 2024 yılında bir önceki yıla göre yüzde 61.7 artarak 3 trilyon TL'yi aştı. İşlem sayısı ise 5 milyar 910 milyon adet olarak gerçekleşti. Perakende e-ticaret hacmi 2024 yılında bir önceki yıla göre yüzde 63.7 artarak 1 trilyon 619 milyar TL'ye ulaştı. Perakende e-ticaret işlem sayısı ise bir önceki yıla göre yüzde 10.1 artış göstererek 1 milyar 850 milyon adet olarak gerçekleşti. 2019-2024 yılları arasında genel e-ticaret hacminin yıllık bileşik büyüme oranı yüzde 85.66'ya ve aynı dönemde perakende e-ticaret hacminin yıllık bileşik büyüme oranı ise yüzde 90.82'ye ulaştı. E-ticaret pazarının bu sene 5 trilyon TL'yi geçmesi hedefleniyor.
GSYH'DEKİ PAYI % 6.5
2024 yılında yurt içinde gerçekleşen e-ticaret hacminin, Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından 43 trilyon 410 milyar 514 milyon TL olarak açıklanan gayri safi yurt içi hasılamız (GSYH) içindeki payı yüzde 6.5 oldu. Eticaretin genel ticarete oranı 2024 yılında yüzde 19.1 olarak gerçekleşti. 2024 yılında Türkiye genelinde 600 bin 800 işletme e-ticaret faaliyetinde bulundu. İstanbul, Ankara, İzmir, Bursa ve Antalya, e-ticaret faaliyetinde bulunan işletmelerin en çok bulunduğu ilk 5 il olarak öne çıktı.E-ticaret işletmelerinin sektörlere göre dağılımında yemek sektörü ilk sırada yer aldı. E-ticaretin sektörlere göre dağılımında, yemek sektörü yüzde 21.63 ile birinci. Bunu 15.64 ile giyim, ayakkabı ve aksesuvar, 12.24 ile elektronik ve 11.12 ile ev, bahçe, mobilya izliyor.
EN ÇOK ALIŞVERİŞİ KADINLAR YAPIYOR
2024 yılında e-ticaret hacminden en büyük payı alan sektör giyim, ayakkabı ve aksesuvar oldu. E-ticaret harcamalarının yüzde 58'i kadınlar tarafından yapıldı. Giyim, ayakkabı ve aksesuvar, medikal, kişisel bakım ve kozmetik ile evcil hayvan ürünleri sektörlerinde kadın kullanıcılar daha fazla harcama yaparken elektronik, havayolları ile seyahat, taşımacılık ve depolama sektörlerinde ise erkek kullanıcılar daha fazla harcama yaptı. 2024 yılı verilerine göre, e-ticaret harcamalarının yaş grubu ve cinsiyete göre dağılımında kadın ve erkek kullanıcılar açısından en yüksek oranlar 30-34 yaş aralığında görüldü. 20-44 yaş aralığındaki kullanıcılar ağırlıklı olarak giyim, ayakkabı ve aksesuar sektöründe harcama yaparken, 35-44 yaş aralığındaki kullanıcılar arasında giyim harcamaları yüksek seyretmekle birlikte ev, bahçe, mobilya ve dekorasyon ile elektronik sektörlerinin payında artış görüldü.
